Interview over de locatie van Carma in het Reinier de Graaf Ziekenhuis

19 december 2024

Wil geeft psychosociale zorg aan kankerpatiënten: ‘Sinds 2019 geeft een groep speciaal getrainde vrijwilligers in het Reinier de Graaf ziekenhuis informele psychosociale zorg aan kankerpatiënten. Een luisterend oor, een gesprek met een bakkie koffie erbij, het geeft de mensen het stukje persoonlijke aandacht waar de verpleegkundige vaak niet aan toe komt. Wil van der Kaaij is zo’n vrijwilliger.

Pijlers in de samenleving: door Rianne Dekker, Rodi Westmedia

Wil (68) is dankbaar dat ze dit werk mag doen en bovendien met fijne collega’s. “Het is een hecht team en het is super fijn hier bij te horen”, benadrukt ze. De vrijwilligers zijn afkomstig van de IPSO centra voor leven met en na kanker, Carma in Naaldwijk en Debora in Delft. “Maar ze vormen één club, ze zijn “het Reinierteam”, aldus coördinator Mariëlle Brok.

Koffie breekt het ijs

Het begon allemaal met het initiatief van oncoloog Karin Beelen die – in navolging van een aantal andere ziekenhuizen in het land – deze aanvullende zorg ook in Delft wilde gaan bieden. De vrijwilliger komt op de afdeling oncologie aan het bed, en ook in de wachtkamer op de poli oncologie, waar mensen onder andere wachten op de uitslag van een onderzoek. Ze zijn vaak gespannen, en door hen te benaderen met een kopje koffie is de ingang naar een gesprek makkelijker. “Een kopje koffie nodigt uit, maar als er geen gesprek ontstaat is dit ook goed”, aldus Wil. “Het is hier tenslotte toch anders dan bij Carma of Debora, waar de mensen op eigen initiatief naar toe komen. Hier zoeken wij hen op. Als ik bijvoorbeeld op de afdeling ben en bij een patiënt kom, houd ik gepaste afstand en vraag ik of ik er een stoel bij mag pakken om even te praten of te luisteren. De meeste mensen vinden dit heel fijn. In het gesprek wijs ik hen ook op Carma of Debora, waar zij, maar ook hun echtgenoot of kinderen, terecht kunnen. Want kanker heb je niet alleen.”

Wat de vrijwilligers horen in het gesprek met de patiënt is vaak heel intens. Ook voor hen is een gesprek bij een bakkie koffie daarom een uitlaatklep. “Het is heel belangrijk dat we de vrijwilligers goed begeleiden”, aldus Mariëlle. “We kijken bij aanvang van de dag al hoe ze erbij zitten. Bij het weggaan zijn ze soms best wel leeg en dan kan napraten met een bakkie koffie erbij voor hen net het verschil maken.” Om de vrijwilliger met een stevige basis te laten beginnen, krijgt deze een training van vier dagen, waarbij gesprekstechnieken en informatie over kanker en de impact daarvan aan de orde komen. Ook is er een training door een fysiotherapeut in het geven van hand- en voetmassages, voor ontspanning en de opstap naar een goed gesprek.

Dankbaar gevoel op de fiets

Hoewel de impact van de gesprekken soms heftig is en soms ook heel dichtbij komt, voelt het voor Wil heel fijn om ze te mogen doen. “Ik heb er vaak een dankbaar gevoel over als ik naar huis rijd. Ik probeer vaak op de fiets te gaan, want zo’n ritje is goed om je hoofd even leeg te maken.” Wil doet haar mooie werk één keer in de veertien dagen op donderdag. De vrijwilligers werken op dinsdagen en donderdagen, twee aan twee in de ochtend en in de middag.

Dat het initiatief werkt blijkt wel uit een mooie statistiek van Mariëlle. “Doordat we de poli en meerdere afdelingen erbij hebben gekregen en meer dagdelen aanwezig zijn, zijn er dit jaar al meer dan tweeduizend gesprekken gevoerd. Vorig jaar waren dat er nog rond de zevenhonderd.” Het initiatief wordt door het KWF ondersteund en loopt inmiddels op meerdere landelijke locaties.

Carmakoor treedt op

Wil deed al vrijwilligerswerk voor Carma, en ook Young Carma. “Hier leerde je hoe kinderen met kanker omgaan. Ik zocht leuke activiteiten op, zoals het bakken van Taarten voor Abel met Hidde de Brabander van 24Kitchen.” Carma heeft ook een koor, dat Wil samen met een andere vrijwilliger leidt. Ze speelt panfluit en is er gastvrouw. “Zingen is een uitlaatklep en maakt blij. Voor de aanvang van de repetitie vraag ik altijd of iemand nog iets wil delen. Op het Carmakoor delen mensen heel veel met elkaar en begrijpen ze elkaar heel goed.” Het koor treedt op 23 december op bij de dagbesteding voor mensen met dementie bij Senna Zorg.