Carma in de krant Gezond Zijn Beter Worden

15 april 2025

Weer een mooi interview in de krant Gezond Zijn Beter Worden. Diane en Ingrid van Scholenproject Carma: ‘Kanker als scheldwoord? Dat moet stoppen!’

Gebeurt het uit onmacht? Uit boosheid en frustratie? Denken jongeren dat het stoer is? Of beseffen ze niet hoe kwetsend het is? Het zal een combinatie van factoren zijn. Feit is dat kanker vaak gebruikt wordt als scheldwoord, zeker door jongeren. Diane van Lier van Ingrid de Hoog van Scholenproject Carma proberen daar iets aan te doen. Zij bezoeken schoolklassen om uitleg te geven over de ziekte kanker en waarom het scheldwoord kanker écht niet kan.

Al zo’n twee jaar gaan ze samen op pad: Diane (53) en Ingrid (59). Beide vrouwen zijn weliswaar ‘schoon’, maar wel ervaringsdeskundige als het gaat om kanker. ‘Toch is dat niet de reden dat ik dit ben opgestart’, zegt Ingrid in het tuinkasje van “Carma centrum voor leven met en na kanker” in Naaldwijk. ‘Want ik bracht het idee al bij Carma in voordat ik ziek werd. Ik had mensen in mijn omgeving die kanker hadden, mijn zus is eraan overleden. Ik ergerde mij eraan dat het woord kanker zo vaak als scheldwoord wordt gebruikt. Het deed pijn. Daarom vond ik dat ik in actie moest komen. Diane vond dat ook en samen zijn we gestart met het maken van een presentatie voor scholen.’

Veel interesse

Inmiddels hebben Diane en Ingrid sinds voorjaar 2023 al tientallen schoolklassen bezocht in het Westland. De doelgroep heeft zich zelfs uitgebreid. Diane: ‘We zijn begonnen met groep 7 en 8 van de basisscholen, maar we komen nu ook bij klassen in het voortgezet onderwijs. Daar hebben we onze presentatie op aangepast. Kinderen op het voortgezet kunnen namelijk al iets meer hebben dan jonge kinderen. Of er veel interesse is? Absoluut en daar zijn we erg blij mee.’

Bewustmaking

Het doel van de presentatie is om jongeren vooral bewuster te maken van het oneigenlijk gebruik van het woord kanker. ‘Er is natuurlijk niets mis met het gebruik van het woord kanker als je het woord in relatie tot de ziekte gebruikt’, aldus Ingrid. ‘Zo kan iemand longkanker of borstkanker hebben. Maar het wordt een ander verhaal als je tegen iemand zegt: “Joh, kanker lekker op!” Of: “Hé, stom kankerjong”. Dat kan echt niet. Dat is ontzettend kwetsend, zeker omdat je ook niet ziet of iemand kanker hééft. Die staat er misschien wel bij.’

Wat kan ‘k er mee?

Tijdens de gastles leggen Diane en Ingrid onder meer uit wat de ziekte kanker is en welke gevoelens dit bij de zieke en omgeving op kan roepen. Natuurlijk ontkomen ze er ook niet aan om de hamvraag te stellen: wie gebruikt het woord kanker wel eens als scheldwoord? ‘Dan blijft het vaak stil’, zegt Diane. ‘Er is schaamte en dat kunnen we goed begrijpen. Dat is al een teken dat het kwartje begint te vallen. Tot slot proberen we ook een alternatief aan te dragen als je toch je frustratie wilt uiten. Gebruik een ander woord.’ Ingrid: ‘Als ik mijn teen stoot tegen de tafel, roep ik vaak “kak”. Daar zitten ook twee k’s in, maar daar doe ik niemand pijn mee. Dus denk na voor je het woord kanker gebruikt. Daarom zeggen we altijd: “Wat kan ‘k er mee?” Denk na. Kies je woorden bewust.’

Lied over schelden met het woord kanker
Het muzikale duo Spruijt en Opperman schreef op verzoek van Carma een indrukwekkend lied over de gevoeligheid van schelden met het woord kanker. De songtekst is als volgt:

Een pijnlijk en gevoelig woord

Waarvan je denkt

Wat kan ‘k ermee?

De een die er tegen vecht

De ander scheldt ermee

Chemo geneest de kanker

Maar niks geneest jouw woorden

Wist je dat jouw scheldwoord

Mensen kan vermoorden?

En nee, je maakt geen indruk

En nee, je bent niet cool

Dat woord kerft eeuwig

Littekens in iemands gevoel

Steeds als jij scheldt met kanker

Sterft er iemand aan jouw woord

Dus als je voortaan denkt:

Wat kan ‘k er mee?

Kies dan een ander woord

Heb je belangstelling voor een presentatie op jouw school of de school van je (klein)kind? Bel dan naar Diane van Lier tel 0624540197 en we kijken graag naar de mogelijkheden.